Otizm Nedir?

Otizm spektrum bozukluğu; metinde kısaltma kullanılmıştır(otizm)

Çocuğunuzun davranışlarında farklılık görebilirsiniz, gördüğünüz bu farklılık sizi olumsuz etkileyebilir. Eğer

otizmle alakalı bilgi sahibiyseniz bu davranışların otizmin belirtisi olduğunu fark edebilirsiniz. Böyle bir durum

fark ettiğinizde ilk öncelik alanında uzman kişilerden yardım alınız. Sevgili aile; çocuğunuz varsa öncelikle

normal gelişim gösteren bireylerin gelişim dönem ve ödevlerini bilmeniz çok önemlidir.

Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluktur.

Otizm spektrum bozukluğunun Nedeni?

Otizm spektrum bozukluğunun genetik temelli olduğuna ilişkin bulgular vardır fakat sebepleri tam anlamıyla bilinememektedir. Genetik nedenlerin etkisi olduğunun yanında çevresel etmenlerin de otizm spektrum bozukluğuna yol açabileceğiyle alakalı bir çok araştırma yapılmıştır.

SAKİN OLUN!    OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNUN SİZİNLE BİR İLGİSİ YOK!

Otizm spektrum bozukluğunA her çeşit toplumda, farklı coğrafyalarda, ırkta ve ailede rastlanabilir. Sizin çocuk yetiştirme tarzınızla ya da ekonomik durumunuzla alakalı değildir.

Otizm, günümüzde rastlanan en yaygın nörolojik bozukluktur ve Hastalıkları Kontrol Etme ve Önleme Merkezi (Centers for Disease Control Prevention)’nin verilerine göre 2006 yılında Her 150 çocuktan 1’inde otizm görülürken, 2012 yılında Her 88 çocuktan 1’inde otizm görülmüştür. 2014 yılında verilen son bilgiye göre de, her 68 çocuktan 1’inde otizm görülmektedir.

Cinsiyetle ilişkili olarak farklı görülme sıklığı bilgileri bulunmasına rağmen, ortak görüş, erkeklerde kızlardan daha fazla görüldüğüdür.

Otizm tanısı alan çocukların çoğunda değişik derecelerde öğrenme güçlüğü ve zeka geriliği de görülebilir.

Otizm spektrum bozukluğunun Nedeni?

Otizm, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda adı çok sık duyulan bir özel eğitim kategorisidir. Otizm terimi, zaman içinde yerini, otizm spektrum bozuklukları (ASD – autism spectrum disorders) terimine bırakmıştır. Otizm spektrum bozukluğu kavramı ile ilişkili belli başlı olgular şöyle sıralanabilir;

  • Otizm spektrum bozukluğunun nörolojik nedenlerden kaynaklandığı sanılmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin önemli bir bölümünde (yaklaşık %35), beyindeki anormal elektrik hareketlerine bağlı olarak; nöbet, istemsiz hareketler, bilinç yitimi vb. nörolojik sorunlar da görülebilir.
  • Otizm spektrum bozukluğu bir ruh hastalığı değildir; ancak, belirtileri bazı ruh hastalıklarını çağrıştırabilir.
  • Otizm spektrum bozukluğunun kalıtsal olabileceği yönünde bulgular vardır; ancak, buna yol açan gen ya da genler henüz bulunmuş değildir.
  • Sanıldığının aksine, otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin çoğunda, farklı düzeylerde zeka geriliği görülür. Ayrıca, zeka testlerinde, belli alanlar, diğer alanlara kıyasla çok daha geri çıkabilir.
  • Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin pek azında (yaklaşık %10), çok güçlü bellek, müzik yeteneği vb. üstün özelliklere rastlanır.

Otizm’in Belirtileri

Eğer çocuğunuz:

  • Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa,
  • İsmini söylediğinizde bakmıyorsa,
  • Söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa,
  • Parmağıyla ile istediği şeyi göstermiyorsa,
  • Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa,
  • Akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa,
  • Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa,
  • Konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa,
  • Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa,
  • aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa,
  • Gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa,
  • Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa,
  • Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa, otizm açısından değerlendirme yapmak gerekir.

Otizm’de Eğitim

Kaynaştırma Eğitimi

Kaynaştırma, özel eğitim gerektiren çocukların eğitimlerini normal gelişim gösteren çocukların devam ettiği resmî veya özel okullarda sürdürmeleridir. Özel eğitim gerektiren çocuk okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim kurumlarında kaynaştırma eğitimi alabilir. Kaynaştırmaya devam eden özel eğitim öğrencilerine ve bu öğrencilerin öğretmenlerine gerekli destek hizmetler devlet tarafından sağlanmalıdır. Destek hizmetler, özel eğitim öğrencilerinin kaynaştırma ortamlarına uyum sağlamalarına yada ders programlarında gerekli uyarlamaların yapılmasına yönelik hizmetlerdir.

Özel eğitim gerektiren çocuğunuz okuldaki zamanının tümünü normal gelişim gösteren akranlarıyla aynı sınıfta geçirebileceği gibi (tam zamanlı kaynaştırma), okuldaki zamanının bir bölümünü özel eğitim sınıfında da geçirebilir (yarı zamanlı kaynaştırma). Çocuğunuzun tam zamanlı olarak mı yoksa yarım zamanlı olarak mı eğitim almasının daha uygun olacağına, çocuğunuzun eğitim performansına ve öncelikli ihtiyaçlarına göre ilgili kurullar ve aile tarafından karar verilir.

Çocuğunuzun takip ettiği program temel alınarak eğitim performansı ve ihtiyaçları doğrultusunda Bireysel Eğitim Programı (BEP) hazırlanır. BEP hazırlanması amacıyla çocuğunuzun devam ettiği okul yada kurumda bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) geliştirme birimi oluşturulur. BEP geliştirme birimi, okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında;

  1. a)Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen (varsa),
  2. b) Bir rehber öğretmen,
  3. c)Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen,

ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni,

  1. d)Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri,
  2. e) Öğrencinin velisi ve
  3.  f) Öğrenciden (katılabilecek özelliklerdeyse) oluşur.

BEP geliştirme birimine, gerektiğinde görüşlerine başvurulmak üzere RAM’daki özel eğitim değerlendirme kurulundan bir üyenin katılımı da sağlanır. BEP geliştirme biriminin çalışma esasları okul/kurum yönetimince belirlenir.

Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda öğrencinin yetersizliğine uygun fiziksel, sosyal ve psikolojik ortam düzenlemeleri yapılır. Bu okul ve kurumlarda öğrenciye verilen eğitim hizmetlerinin etkin bir biçimde yürütülebilmesi amacıyla özel araç-gereçler, eğitim materyalleri, öğretim yöntemleri ve öğrenci başarısını değerlendirme yöntemleri kullanılır; ayrıca, destek eğitim odası açılır.

Kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlardaki personel, diğer öğrenciler ve onların aileleri; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin özellikleri hakkında RAM ve okuldaki BEP geliştirme birimindeki ilgili kişiler tarafından bilgilendirilir. Okul ve kurumlarda, kaynaştırma yoluyla eğitim alacak öğrencilerin bir sınıfa en fazla iki öğrenci olacak şekilde eşit olarak dağılımı sağlanır.

Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin destek eğitim hizmeti almaları için gerekli düzenlemeler okul tarafından yapılır. Bu doğrultuda destek eğitim hizmetleri, sınıf içi yardım şeklinde olabileceği gibi destek eğitim odalarında da verilebilir

Otizm’de Eğitim

ÖZEL EĞİTİM SINIFI

Özel eğitim sınıfları, resmi ve özel okulların bünyesinde özel eğitim gerektiren öğrenciler için açılan sınıflardır. Hangi okullarda hangi engel gruplarına yönelik özel eğitim sınıfları açılacağına Milli Eğitim Müdürlükleri karar verir. Otizmli çocuklar için açılan özel eğitim sınıflarında sınıf mevcudu en fazla 4 öğrencidir. Özel eğitim sınıfını tamamlayan öğrencilere diploma verilmez, okur-yazarlık belgesi verilir.

ÖZEL EĞİTİM UYGULAMA MERKEZLERİ

Zorunlu öğrenim çağında olup normal ilköğretim programlarına devam edemeyecek özelliklerde olan otizmli öğrenciler için resmî ve özel özel eğitim uygulama merkezleri açılır. Özel eğitim uygulama merkezleri gündüzlü eğitim kurumlarıdır. Bu kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:

  • Özel eğitim uygulama merkezlerinde bireylerin öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak her çocuk için bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde Bireysel Eğitim Planlarında yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
  • Özel eğitim uygulama merkezlerinde; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Bire bir eğitim uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından belirlenir.

* Zorunlu öğrenim çağı sonuna kadar sekizinci sınıfı bitiremeyen Özel eğitim uygulama merkezleri öğrencilerine en çok iki öğretim yılı daha okula devam etme hakkı verilebilir.

* Özel eğitim uygulama merkezlerine devam eden her öğrenci için yılda iki defa olmak üzere bireysel gelişim raporu hazırlanır. Bu rapor yarıyıl ve öğretim yılı sonunda karneyle birlikte öğrenci velisine gönderilir. Öğrencinin gelişiminin ailesi tarafından izlenerek eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla hazırlanan raporda; öğrencinin bireyselleştirilmiş eğitim programında yer alan bilgi ve becerileri kazanım düzeyi ayrıntılı olarak gösterilir. Karneler ve bireysel gelişim raporları sınıf öğretmenleri tarafından hazırlanır. Özel eğitim uygulama merkezlerine devam eden öğrenciler başarısız notla değerlendirilemez.

Özel eğitim uygulama merkezlerine devam eden öğrencilerin kaynaştırma uygulamaları kapsamında, yetersizliği olmayan akranlarının devam ettiği okul ve kurumlarda bazı derslere ve sosyal etkinliklere katılması mümkündür. Bu amaçla otizmli çocuğunuz için RAM’a başvurabilirsiniz. Türkiye’de 52 adet özel eğitim uygulama merkezi bulunmaktadır.

ÖZEL EĞİTİM İŞ ve UYGULAMA MERKEZİ

İlkokul I. ve II. kademe eğitimlerini tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 23 yaşından gün almamış otizmli bireyler otistik çocuklar özel eğitim iş uygulama merkezlerine devam edebilir. Bu merkezlerde, akademik bilgi ve becerilerin yanı sıra iş eğitimi uygulamaları da yer alır. Türkiye’de 16 tane özel eğitim iş uygulama merkezi bulunmaktadır

Spor Otizm’de sporun önemi

Spor’ un çocukların bedensel gelişiminde çok önemli bir rolü vardır.

Spor;

Bireyin ihtiyacı olduğu uyaranları, merkezi sinir sistemine doğru bir şekilde iletir.

Kas ve eklemlerini istenilen düzeyde kullanmasına yardımcı olur.

Spor yapan bireyler kazandıkları becerileri, günlük hayata kolay bir şekilde aktarabilirler.

Spor yapan bireyler hayata daha iyi bağlanır, yaşam kaliteleri artar.

Spor bireylerin kişilik gelişimlerine yardımcı olur ve toplumda daha çok kabul görmelerini sağlar.

Spor yapan bireyler yaşıtlarıyla uyum içerisinde olurlar.

Spor bireylerin sosyal ve duygusal yönden gelişimlerine önemli katkılarda bulunur.

Spor’ un otizmli bireyler üzerinde de olumlu etkileri vardır;

Güçsüz olan ve tek taraflı çalışan kas ve eklemlerin güçlenmesine

El-göz ve denge koordinasyonunun artmasına

Takıntıların azalmasına

Oyun becerilerine hazır hale gelinmesine ve yaşıtlarıyla birlikte uyum içerisinde oynamasına

Postür bozukluklarının giderilmesine ve denge problemlerinin ortadan kalkmasına

Sosyal ilişkilerde gelişme, sosyal uyumsuzluklarda azalma vb. birçok alana etki etmektedir.